Stichting Oud Sint Pieter
-
www.oudsintpieter.com
-
14de editie 2010
Het
Sint-Pieters Museum op de
Lichtenberg - huis van
geschiedenis en verhalen
Openingstijden museum
Ons museum opent 25
april 2010 en sluit op 7 november 2010.Openingstijd: elke zondagmiddag van
12.00 tot 16.30 uur.
Op zon- en feestdagen is het museum
gratis toegankelijk;
een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Op andere dagen is - enkel op
afspraak - bezoek mogelijk voor groepen van minimaal 15 personen; hiervoor geldt
een tarief van € 2,50 per persoon.
Een telefonische afspraak kan
worden gemaakt op telefoonnr. 043-3250974.
Correspondentieadres: Lage Kanaaldijk
80, 6212 AJ Maastricht.
Bereikbaarheid
De in een
natuurgebied gelegen hoeve
Lichtenberg is alleen te voet of per fiets
bereikbaar. Geparkeerd kan worden bij de voormalige parkeerplaatsen aan de Lage
Kanaaldijk bij de ENCI en bij Slavante. Vanaf de
parkeerplaats op het plateau voert een wandelweg (circa 20 minuten) via de
Luikerweg en de Lichtenbergweg naar hoeve Lichtenberg. Vanaf de parkeerplaats
bij de ENCI is de Lichtenbergweg (in ongeveer 15 minuten) bereikbaar via de
grote trap bij het
“Buitengoed Slavante” (het
Koninginnevoetpad).
Op de ANWB-borden wordt Sint-Pieter aangegeven als “wijk 12”.
Tegenover hoeve Lichtenberg ligt een
bakhuis van het type zoals dit gebruikelijk was bij grote Limburgse boerderijen.
Het vervallen bakhuis werd in 1987 gerestaureerd en op 5
september van dat jaar in gebruik genomen, samen
met de gerenoveerde uitzichttoren.
In het bakhuis worden door bakker Paul en zijn
medewerkers bakdemonstraties gegeven. In een met hout
gestookte oven worden op traditionele wijze vlaaien,
wafels en allerlei andere producten gebakken.
Kinderen mogen zelf een broodje bakken.
Het bakhuis is in bedrijf op de volgende
zondagmiddagen, steeds van 11u00 uur tot 16u00:
25 april, 30 mei,
27 juni, 25 juli, 22 augustus, 26 september, 17 oktober, 31 oktober en 7 november 2010.
Bezoekersteller 2010:
8060 bezoekers en 267 honden bezochten ons museum vanaf 25 april 2010 tot en met
7 november 2010.
EEN RECORD ! Het aantal pageviews van deze website kwam de laatste 12
maanden uit op 39.656; dit resulteert in een gemiddelde van 3304 per maand. Het
aantal hits bedroeg 1.124.207 in de periode november 2009 tot 1 november 2010.
24 oktober 2010: de familie
Stel-Hermans bezocht ons museum. Pa en zoontje Jules kwamen tegelijkertijd
binnen en werden geteld als de 7000ste bezoeker. Fieke
van 13 weken oud was erg in haar nopjes met het boek 'Dao kump de Hermenie',
Jules met een modelbouwpakket van een dinosaurus. Fieke heeft wel het boek terstond
in bruikleen gegeven aan Pa. Ma werd natuurlijk vergeten, maar die was en is al
heel blij met haar gezinnetje. Foto: Jan Dauphin.
Ons
Museum was vrijdag 5 november 2010 een thema in de nieuwsuitzending van
TV | Maastricht.
7 november 2010, de laatste openingsdag van de 14de editie van ons museumseizoen 2010, mochten wij
onder het toeziend oog van het wapen van de voormalige Gemeente Sint-Pieter de
8000ste bezoeker ontvangen: Dhr. Jan Huiskens, voorheen van de Mergelweg en lid
van de toenmalige Harmonie Sint-Pieter.
Jan werd blijgemaakt met het boek 'Dao kump de Hermenie', een
wel erg passend cadeau in dit geval.
Paul van der
Steen interviewde onlangs Jo en Miets Morreau, koster Jo Rosier en pastoor
Frans Delahaije ten behoeve van een
artikel over St. Pieter voor het cultureel maandblad
Joep Mans leverde de volgende sfeerbeelden; een
wandeling naar de Observant met mooie uitzichten:
John Machiels laat ons
meegenieten van de kleurenpracht van de herfst:
31 oktober 2010
was het in de educatieve ruimte 'volle bak'. Tiel Rekko maakte met kinderen en
ook volwassenen placemats en
allerlei andere
dingen en leerde hen met ogenschijnlijk waardeloos materiaal iets moois te maken.
Een creatief geproduceerde poortwachter hield de boel in de gaten.
Het is binnenkort
weer
Halloweenen op
Sint-Pieter zijn dan ook al de eerste heksen gesignaleerd.
Op
31 oktober verkleden
kinderen zich en bellen als het donker wordt aan bij huizen in de buurt die
versierd kunnen zijn met pompoenen en lichtjes
en roepen trick or treat (waarbij de keuze wordt gegeven tussen een
plagerijtje uithalen of een versnapering krijgen). De bewoners geven de kinderen
dan snoepjes of anders lekkers. Ook gaat men steeds vaker naar Halloweenfeesten
of activiteiten die zijn georganiseerd.
De naam "Halloween" is afgeleid van Hallow-e'en,
ofwel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor
Allerheiligen,
1 november. In de
Iers-Keltische kalender begon het jaar op 1 november, dus 31 oktober was
oudejaarsavond.
De
oogst was binnen,
het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus was er even tijd
voor een vrije dag, het Keltische nieuwjaar of
Samhain
(uitspraak Saun, het Ierse woord voor de maand november).
Samhain was ook nog om een andere reden zeer
bijzonder. De
Kelten geloofden
namelijk dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het
afgelopen jaar terug kwamen om te proberen een levend lichaam in bezit
te nemen voor het komende jaar.
In de
negende eeuw van
de huidige tijdrekening steekt een Europees christelijk gebruik de zee
over en vermengt zich met het Halloweenfeest. Op Allerzielen -
2 november -
gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden
zielencake (brood met krenten). Voor elk brood beloofden ze een gebed te
zeggen voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn
bevrijding uit de tijdelijke straffen van het
vagevuur te
versnellen en zodoende zijn opname in de hemel te bespoedigen. Het
"Trick or Treat" spelletje vindt wellicht daar zijn oorsprong.
Met Allerheiligen
en Allerzielen kunt U ook eens gaan kijken naar het graf van de
kluizenaar en bijzonder mens Antonius Bernardus Wamsteeker op het
kerkhof van Sint Pieter. Onze zusterstichting Stichting Grafmonumenten
Sint Pieter heeft het grafmonument gerenoveerd - inmiddels alweer de
19de restauratie! - en zijn grafmonument ligt er 'stralend' bij. Heeft U
nog een weerbestendig heiligenbeeldje of kerstalfiguur over? Bel dan met
de secretaris van Stichting Grafmonumenten Sint Pieter - Breur Henket:
043-3520559. Wij zouden Wamsteeker nog graag plezieren met het plaatsen
van zijn geliefde devotionalia op het graf!
En
de eerste aanwinst staat er al (29 oktober 2010)! Wonderbaarlijk ...,
die Miets toch.
23
oktober 2010:
De vader van Charles, Piet
van Goch, voert een ongelijke strijd tegen kanker en zal niet meer genezen.
Vorig jaar december (4 december 2009) werd Charles 40. Hij heeft toen besloten
om, in plaats van een feest te geven, het Pieterpad op te splitsen in 26
trajecten (13 weekenden) en dit samen met vrienden te gaan lopen. Zij eindigden
het Pieterpad bij ons in het museum met de aanbieding van een cheque van Euro
5000,-
De We Care Foundation heeft
dit bedrag gedoneerd aan Stichting KiKa (kinderen kankervrij). De vader, rechts op de foto
bood deze cheque aan. Charlie staat links en spreekt zijn loopvrienden toe.
Foto's: Jan Dauphin.
Nieuws van onze
buur-heemkundeverenigingen: tentoonstellingen te Riemst.
In het kader van de Week van de
Geschiedenis hield Rob Kamps in het museum een aantal lezingen over het voormalige Kanaal
van Luik naar Maastricht op
zaterdag en zondag 16 en 17 oktober 2010; 42 mensen bezochten deze lezingen.Volgende lezing:
zaterdag 23 en zondag 24 oktober 2010 om 13.00 uur en om 15.00 uur. Rob vertelt
de interessante geschiedenis van het kanaal, doorspekt met anekdotes. De moeite
waard om de berg te beklimmen!
Van
onze buren:
Het Plateau
van Caestert door de eeuwen heen.
De Stichting Heemkunde Van Wilre tot Wolder organiseert op
donderdag 18 november 2010 een lezing onder de titel ‘Het plateau van Caestert
door de eeuwen heen’. Speciale aandacht wordt geschonken aan de oorlogen,
afgravingsplannen, en nu verwaarlozing. Ook de betekenis van het plateau voor de
bevolking, plant en dier wordt besproken.
De lezing wordt gegeven door Ed de Grood, oud bewoner van dit
gebied en kenner bij uitstek. Hij hoopt inzicht te verschaffen in de waarde van
het plateau.
Aanvang lezing: 19.30 uur. Locatie: kantine Voetbalvereniging
RKSV Leonidas-Wolder, aan de Heukelommerweg, Maastricht-Wolder. Toegang is
gratis.
Mede
naar aanleiding van het dreigende verval van Hoeve Caestert – niet te verwarren
met Hoeve Lichtenberg - is het belang van die omgeving ook in de verschillende
dagbladen aan het licht gesteld. Het plateau van Caestert ligt deels op
Nederlands en deels op Belgisch grondgebied, wat het beheer van het gebied niet
ten goede lijkt te komen. Natuurvorsers spannen zich al vanaf de 70-er jaren
enorm in om dat onder de aandacht te brengen. Gelukkig beginnen diverse
verantwoordelijke instanties signalen af te geven over de hoge landschappelijke
waarde van het gebied. Zeker, het gebied heeft geleden onder de cementlobby,
maar er zijn ook positieve klanken te horen. In 1972 werd het kasteel Caestert
door brand getroffen en werd met de grond gelijkgemaakt. De monumentale
boerderij bleef gelukkig gespaard, maar is heden ten dage een vervallen
bouwwerk. Nu er opnieuw aandacht voor dit gebied is lijkt het belang dat de
Romeinen al aan deze strategische plek schonken opnieuw tot leven te komen.
Ed de Grood: 33 jaar lang was Ed de Grood medewerker en later
conservator van het Natuurhistorisch Museum in Maastricht. Zijn taak was
aanvankelijk een educatieve maar werd later een meer inhoudelijke. Als
conservator was hij medeverantwoordelijk voor de inhoud van het museum en meer
in het bijzonder voor de presentatie daarvan. In zijn portefeuille zat de
modernisering van de permanente exposities en het binnenhalen of zelf creëren
van talloze tijdelijke exposities. Hij was het die binnen het Natuurhistorisch
Genootschap in Limburg in 1979 het initiatief nam tot de Studiegroep Onderaardse
Kalksteengroeven (www.sok.nl),
een nog steeds zeer actieve groep onderzoekers met een bloeiend eigen
tijdschrift. Ook was hij mede-initiatiefnemer en is hij nog steeds juridisch
adviseur van de Stichting Ir. D.C. van Schaïk, een beheerstichting voor de
onderaardse kalksteengroeven. Ed de Grood schrijft nog met regelmaat
belangwekkende artikelen in diverse tijdschriften over mergelgroeven en natuur
en landschap.
2 oktober 2010
stroomde de ENCI-groeve vol belangstellenden. Ook onze stichting
was met een stand present. D'n Observant, de Oehoe-Vallei en een deel van de
Encibos werd overgedragen aan Natuurmonumenten. Op de foto's is o.a.
beheerder Eduard Habets van Natuurmonumenten aan het woord en oud-wethouder Wim
Hazeu luistert peinzend toe. De 'Kachelpiepers' stonden er bij en keken er naar.
Foto's: Jan Dauphin en Jo Morreau:
Teun
Swinkels toont tekeningen van 'wandeling over de Sint-Pietersberg' in het
Sint-Pieters museum op de Lichtenberg van 25 september tot en met 7 november op
elke zondag van 11.00 tot 16.30 uur.
Onze correspondent te St. Pieter -
Jan Dauphin - ging ook nog even langs bij een schoolfeest
aan de Bergweg te St. Pieter, gehouden op 26 september 2010:
43 heksenkinderen en 46 heksencoaches werden opgeleid tijdens de Lichtenbergse
Heksendag. De eerste heksencoachprenten dwarrelen op de mat bij uw webmaster:
Met dank
aan J. Dauphin, G. Deneke, J. Fijnaut en J. Morreau voor de fotobijdragen.
HEKSENHEISA
op 26
september 2010. De Ingele en hun mascotte komen ons assisteren. Zij steken een
duim omhoog als teken dat ze klaar staan om te helpen.
Open Monumentendag 2010
De ‘Open
Monumentendag 2010’ vond plaats op zaterdag 11 en zondag 12 september en het
thema was: de smaak van de 19de eeuw.
Die eeuw heeft een
bonte verzameling gebouwen opgeleverd, waarbij werd teruggegrepen op
verschillende historische bouwstijlen.
De carréhoeve
Lichtenberg werd in de 19e eeuw ingrijpend vernieuwd.
Het poortgebouw en de
aangrenzende stallen werden in 1816 herbouwd; de oostelijke stal op de rand van
het plateau in 1870.
Het in de hoeve
gevestigde Sint-Pieters museum besteedt in haar expositie aandacht aan de hoeve,
maar ook aan ‘Casino Slavante’.
In 1846 liet de
Groote Sociëteit van Maastricht het nog steeds bestaande gebouw naar een ontwerp
van Stadsbouwmeester Nicolaes Kraft in neorenaissance stijl optrekken. In het
Maastrichts silhouet nummer 75 wordt de geschiedenis uitgebreid beschreven.
Eveneens aandacht
voor het ‘geestelijke bouwwerk België’ dat ontstond tussen 1830 en 1839 waaraan
veel prominente Maastrichtenaren een bijdrage leverden.
Onze correspondent
te St. Pieter Aldo Haan zorgde voor deze grensoverschrijdende beelden.
Uw webmaster monteerde de plaatjes. Een
nominatie
voor de foto('s) van dit seizoen
lijkt ons wel op zijn plaats.
Ons tijdschrift Sint-Pieter vroeger en
nu, najaar 2010 nr. 12 vanaf heden verkrijgbaar.
Maandag 30
augustus openden Wil Cohen en andere bestuursleden van het Struyscommitee in
aanwezigheid van Ruth de Kanter, de voorzitter van Stichting Ariana, de rode
bussen t.b.v. de Stichting Ariana als resultaat van het Kleurrijk Preuve tijdens
het Preuvenemint 2010 te Maastricht. Tot haar verbazing en vreugde rolden er
meer van 1900 lappen uit de bussen. Ruth maakt vaker voor ons foto's met St.
Pieter als onderwerp; nu zetten wij haar zelf even in het zonnetje:
Gast-expositie
Zondag 22 augustus 2010 was er wederom een expositie te gast in ons museum.
In de educatieve ruimte was het thema van die dag: mergel.
Een steensoort die zich heel gemakkelijk laat bewerken. Hebben jonge kunstenaars
in spe ideeën en talenten om er een echt kunstwerk van te maken?
Natuurlijk speurden de jonge onderzoekers meteen naar fossielen in de mergel.
14 augustus 2010 werd onze
traditionele dank-je-wel vrijwilligersmiddag met maaltijd gehouden. 25
vrijwilligers genoten van de culinaire hoogstandjes. Jo Morreau
fotografeerde de tafelmanieren van de aanwezige vrijwilligers ; het
natafelen werd in beeld gebracht door Paul Gadet.
Ons Maastrichtse
idool Huub Adriaens en zijn
gezin kwamen ook nog even langs ... De mevrouw in rode blouse is niet de oma van
de kinderen. Foto:
Jan Dauphin.
Het Plateau
van Caestert, op de Sint Pietersberg net ten zuiden van Maastricht is een
grensoverschrijdend cultuurlandschap met hoge erfgoedwaarden. Het Institute
Europa Subterranea (IES) doet sinds 2007 onderzoek naar de boven- en
ondergrondse relicten van de middeleeuwse bouwsteenindustrie in het gebied. Het
gebied wordt begrensd door drie gewesten, namelijk Wallonië, Vlaanderen en
Limburg. Hoewel er verschillende vormen van bescherming bestaan die door alle
drie de gewesten afzonderlijk aan het gebied zijn toegekend, ontbreekt tot op
heden een grensoverschrijdende afstemming. Het IES streeft ernaar de Sint
Pietersberg op te nemen in de keten van Europese UNESCO-Geo Natuurparken om
naast de natuurwaarden van de berg ook aandacht te vragen voor het
mijnbouwkundig en geologisch verleden. In de toekomst zou volgens het instituut
door de betrokken gewesten een meer dan wenselijke UNESCO Werelderfgoed status
moeten worden nagestreefd.
Ter
gelegenheid van de afronding van het onderzoeksproject van het IES wordt
binnenkort in eigen beheer, maar in samenwerking met het Waalse Gewest, de
gemeente Riemst en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, een boek
gepubliceerd over Caestert als mijnbouwarcheologische erfgoedsite. Het boek
beschrijft de algemene geschiedenis van Caestert, de ontginningsgeschiedenis van
het gangenstelsel, de vele historische opschriften en inkrassingen in de groeve,
de mijnbouwrelicten aan de oppervlakte, de aanlegplaatsen en het transport over
de Maas, de wetenschappelijke bescherming in het verleden en de beoogde
bescherming in de toekomst.Onze eigen Kevin
Amendt heeft meegewerkt aan deze uitgave, onder andere twee hoofdstukken
geschreven, waaronder een, over de ontginning van de Caestertgroeve, samen met
Peter Jennekens en Roger Magnee.
Het boek is niet in de boekhandel verkrijgbaar, maar wordt alleen uitgegeven
voor geïnteresseerden die vooraf een exemplaar gereserveerd hebben (EUR 59,95).
Het hardcover en mooi gebonden boek (ca. 225 pag.) wordt eenmalig rijk
geïllustreerd en volledig in kleur uitgegeven. Vanwege het grensoverschrijdende
karakter zullen alle teksten worden voorzien van een Engelstalige samenvatting.
Het streven is dat het boek nog voor de feestdagen het daglicht ziet.
Geïnteresseerden
voor het boek “Caestert, een mijnbouwarcheologische erfgoedsite” kunnen
zich aanmelden via
publicatiebureau.ies@gmail.com
Jacquo Silvertant, projectleider.
John Kerkhofs
van
Ut Mestreechter Steerke
maakte voor ons onderstaande foto's en verdiende hiermee een
nominatie
voor de foto('s) van dit seizoen.
Uw webmaster knipte en plakte:
De expositie van de Koptische iconen op
zondag 25 juli 2010 werd goed bezocht. Alle afgebeelde heiligen en de H.Rochus
waren blijkbaar niet benoemd als beschermheilige tegen wateroverlast: op de
Lichtenbergweg was een waterleiding gesprongen, vlakbij het Rocheskapelletje. 's
Ochtends werd het lek ontdekt doordat het water omhoog werd gestuwd tot
waterplassen op de weg. Was er eerder een bisschop langs gewandeld op weg naar
een expositie en had deze met zijn staf in de grond geprikt? We zullen het nooit
weten. WML heeft het lek opgespoord en gedicht. De bezoekers liepen door
het gras, langs de werkzaamheden, naar het museum. Foto's: Sermon Smitshuysen en
Kevin Amendt.
Koptische
iconen
E X P O S I T I E
van Koptische iconen op zondag 25 juli 2010 in het Sint-Pieters museum op de
Lichtenberg van 11u30 tot 16u30.
Iconen zijn onlosmakelijk verbonden met het
kerkelijke en spirituele leven van de Oosters-orthodoxe en Oosters-katholieke
kerken en hun gelovigen. Meestal zijn ze geschilderd op een houten paneel,
waarbij rekening moet worden gehouden met regels die zijn opgenomen in
schildersboeken, de zogenaamde ‘canon’, om voor zuiverheid en uniformiteit te
zorgen en niet af te wijken van de leerstellingen van de kerk.
In vroegere tijden werden iconen meestal
geschilderd door kloosterlingen, maar tegenwoordig schilderen of ‘schrijven’ ook
kunstenaars en hobbyisten iconen.
Foto's:
Kevin Amendt.
Slotpresentaties
Sint-Pietersbergproject
De afgelopen twee jaar is
er door de Faculteit Cultuurwetenschappen van de
Universiteit Maastricht een project over de
Sint-Pietersberg georganiseerd om goede
bachelor-studenten (3de jaars) ervaring te
laten opdoen met het doen van onderzoek. In het voorjaar
van 2009 namen vijf studenten deel, in het voorjaar van
2010 negen studenten. Het is de bedoeling dat het
onderzoek in 2011 zal worden voortgezet.
De scripties gemaakt door
de studenten, plaatsen wij op onze website omdat de
studenten schrijven over ons heem, onze leefomgeving en
om de inhoud op deze wijze aan een breder publiek
'geïnteresseerden' toegankelijk te maken.
Verantwoordelijk voor de inhoud van de scripties op onze
website gepubliceerd, zijn de individuele auteurs.
Het project staat onder
supervisie van:
Dr. Ernst Homburg
SHT-Professor History of Science and Technology
Department of History, Faculty of Arts and Social
Sciences, University of Maastricht
P.O. Box 616, 6200 MD Maastricht, Netherlands
Tel 00-31-43-388 3314/ 3495; Fax 00-31-43-388 4917
John Machiels maakte
de foto's; uw webmaster maakte er een filmpje van:
Muziek?
Druk op de playknop.
Rondje Sint-Pieter
Op
zondag 29 juni 2010 was het weer tijd voor het ‘Rondje Sint-Pieter’.
In
het Sint-Pieters museum op de Lichtenberg kan
tussen 25
april 2010 en 7 november 2010 de expositie worden bezocht met
een aantal interessante onderwerpen.
Dit
seizoen aandacht voor de Belgische afscheiding in 1830 en voor Slavante met een
eerste sociëteit, de ‘Société du Casino´ in 1829 en later, van 1838 tot 1906 de
´Société d´Été´van de Groote Sociëteit.
In
het kader van het thema van de Week van de Geschiedenis 2010, ´Land en Water´,
aandacht voor de Sint-Pietersberg, de Maas en de Jeker.
De
expositie ‘Zotheid in de duisternis’, middeleeuwse tekeningen uit het stelsel
Caestert van de Sint-Pietersberg, kan eveneens worden bekeken.
In de
educatieve ruimte van het museum kwam het thema ‘vlinders’ aan de orde. Maar ook
mergel, fossielen en insecten werden bekeken onder een microscoop.
Vlinders waren "In" in
de educatieve stal.
Mevr. Van Schaïk - de weduwe van Wim van Schaïk - plaatste het
gedachtenisprentje van Wim zaliger bij de
petromax die Wim ons ooit schonk.
In
het bakhuis bij de hoeve vinden op de
laatste zondag van iedere maand en op 7 november bakdemonstraties plaats.
De
kerk van Sint-Pieter-op-de berg (laatste zondag van iedere maand) en het kerkhof bij de kerk met veel interessante
grafmonumenten, waaronder enkele pas gerestaureerde, kan eveneens worden
bezocht.
Op het kerkhof bent U nooit alleen.
Recent ontvingen wij het bericht "In
het kader van het initiatief van de Koninklijke Bibliotheek (KB) om
een
selectie van Nederlandse websites te
bewaren voor toekomstig onderzoek,
willen wij ook uw website archiveren en voor de
lange termijn bewaren" ...
"Websites bevatten vaak waardevolle
informatie die niet analoog verschijnt en die ten gevolge van de grote
'omloopsnelheid' het risico loopt voorgoed verloren te gaan. Dat websites
als 'digitaal erfgoed' het behouden waard zijn, is internationaal erkend in het
Unesco Charter on the Preservation of the Digital Heritage uit 2003. Het
signaleert dat digitaal erfgoed verloren dreigt te gaan en dat het bewaren
daarvan voor gebruik door de huidige en toekomstige generatie onderzoekers
zeer urgent is".
Natuurlijk zijn wij zeer vereerd met deze
'nominatie', een kroontje op het werk van alle medewerkers van onze Stichting !
Het Sint-Pieters
museum op de Lichtenberg heropent op zondag 25 april met een nieuwe expositie.
In het jaar dat de
Belgen 180 jaar onafhankelijkheid vieren schenken wij aandacht aan de turbulente
jaren 1830 - 1839 toen Maastricht en Sint-Pieter de twee enige Limburgse
gemeenten waren die onder Nederlands gezag bleven.
Dagblad De Limburger van vrijdag 23 april 2010:
Slavante komt in dit
verband aan bod met de door generaal-majoor N.J. Daine in 1829 gestichte Société
du Casino die door het vertrek van Daine en zijn geestverwanten naar opstandig
gebied in 1830 geen lang leven beschoren was. Afwisselend als besloten sociëteit
en openbare gelegenheid wist ook Slavante al 180 jaar te overleven.
Het thema van de Week
van de Geschiedenis is dit jaar ‘water’. In de expositie wordt ingegaan op de
loop van de Maas in miljoenen jaren, de betekenis van de Jeker met zijn
watermolens en het Kanaal van Luik naar Maastricht. Maar ook de vraag om schoon
drinkwater van meer dan 100 jaar geleden past in dit thema.
Dat ook de honderd
twintig jarige Harmonie Sint-Pieter 1890 een plek krijgt spreekt vanzelf.
Op iedere laatste
zondag van de maand, met enkele afwijkende data, worden in de ‘educatieve
ruimte’ van het museum kinderen in contact gebracht met mergel en fossielen. Met
een binoculair kunnen mergel, fossielen en insecten worden bekeken. Volgens hetzelfde
schema wordt in het bakhuis bij de hoeve gebakken.
Dinsdag
4 mei 2010 om 20u40: Mergelgrotten waar mensen werden
gesmokkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Limburg
smokkelland. Op de grens tussen België en Nederland heerst
er een traditie van smokkelen. En creativiteit. Zeker in
tijden van oorlog, wanneer het verzet zich roert.
Smokkelroutes spreken altijd tot de verbeelding, ook tot die
van Sven Speybrouck. Of het nu gaat over de smokkel van
goederen, neergeschoten piloten of vluchtende Joden. In deze
reportage neemt Sven de kijker mee, op een ondergrondse
tocht die start in Nederland. En eindigt in België. Een
tocht door het donker tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Onderweg botst Sven op spannende verhalen van ooggetuigen,
op lang vergeten inscripties op rotswanden, op beroemde
kunstwerken in een kluis. Stof genoeg om het publiek geheim
achter de grotten van
Caestert te ontrafelen.
Uitzending gemist ? Klik op de groene knop. Een samenvatting
van de inhoud kunt u lezen op:
Tekstcaestert.pdf.
Met de geschiedenis van Casino
Slavante, het 75e deel in de reeks Maastricht Silhouet, wordt een
nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de rijke historie van Maastricht
Dagblad De Limburger: Wie ooit op Slavante is geweest en vanaf een van
de terrassen over het Maasdal heeft uitgekeken, komt beslist terug.
Al ten tijde van het klooster van de
minderbroeders observanten wandelden de dames en heren uit de gegoede burgerij
op de terrassen en in de tuinen. Dat veranderde niet nadat de minderbroeders hun
klooster in 1796 op gezag van het Franse bestuur moesten verlaten en het complex
in particuliere handen kwam. De in het voormalige gastenverblijf gevestigde
herberg bleef een trekpleister.
Het is dan ook niet verwonderlijk, dat
generaal-majoor Daine van het Maastrichtse garnizoen zijn oog op Slavante liet
vallen en er in 1829 zijn ‘Société du Casino’ vestigde.
Door het vertrek van Daine en een groot aantal
leden van de ‘Société’ in 1830 naar Belgisch gebied, werd Slavante weer een
openbare gelegenheid.
Het besloten karakter van Slavante keerde terug
toen de ‘Groote Sociëteit van Maastricht’ er een ‘Société d’Été’ vestigde en het
nu nog bestaande gebouw in 1846 liet oprichten.
Het openbare karakter keerde voor de tweede keer
terug in 1907 toen het gebouw met de omliggende tuinen en opstallen werd
aangekocht door de gemeente Maastricht, met de motivering:
‘dat het voortbestaan als uitspanningsoord voor
de inwoners der stad en niet minder als aantrekkingspunt voor het
vreemdelingenverkeer verzekerd worde’.
Na vele ‘ups en downs’ werd het ‘Buitengoed
Slavante’ in 2003 in oude glorie hersteld en is het weer een geliefd
uitspanningsoord voor Maastrichtenaren en vreemdelingen.
Miets Morreau-Magnée schreef de geschiedenis van
Slavante, waarvoor ze in de notulenboeken van de ‘Groote Sociëteit’ een schat
aan gegevens vond. Sinds de secretarissen van die sociëteit hun verslagen aan
het papier toevertrouwden, werden ze niet vaak ingezien. Tussen veel pagina’s
lag nog het zand waarmee de natte inkt was bestrooid alvorens een pagina werd
omgeslagen.
Met de geschiedenis van Casino Slavante, het 75e
deel in de reeks Maastricht Silhouet, wordt een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan
de rijke historie van Maastricht.
Op woensdag 17 maart werd ‘Casino
Slavante’ gepresenteerd in het gelijknamige ‘Buitengoed’.
Maastricht Silhouet
nr. 75: bedacht, geschreven, gecorrigeerd, herschreven, bewerkt, gedrukt, uitgegeven en
gepresenteerd.
Uitreiking van de
Trichter door loco-burgemeester Jean Jacobs aan Wim Mes, voorzitter van de
Stichting Historische Reeks en uitreiking van het eerste exemplaar door Wim Mes
aan Eef Smitshuysen, de oudste militair op Sint Pieter.
Cees van
Stiphout, sponsor van het boek, bedankt iedereen voor hun komst en medewerking;
daarnaast de drei sjoenste vaan Sint Pieter !
Donderdag 18 maart hield Miets een dialezing voor
buurtbewoners en relaties. Bijna 60 belangstellenden volgden de bekende en
minder bekende geschiedenis van Slavante. Foto's:
Dhr. Sermon Smitshuysen.
In memoriam
Een van de sympathisanten van onze stichting Dhr
. Wim van Schaïk is overleden, bijna 89 jaar oud. Moge hij rusten in
vrede.
Het
was de laatste keer dat de
Mosasaurussen gebruik hebben gemaakt van hun
traditionele carnavalsruimte. Begin 2011 zal de zaal met het restaurant worden
gesloopt. Op de foto's (Sermon Smitshuysen)
v.l.n.r. intocht van de Mosasaurussen in de zaal; Mevrouw Wil Jans uit de Henri
Goovaertsweg heeft het beeldje met de Orde vaan Verdeenste ontvangen voor haar
vrijwilligerswerk binnen de wijk Sint Pieter en Prins Marcel II van de
Mosasaurussen arm-in-arm met zijn Mooswiever.
Les oreilles du
peuple staat de komende tijd tentoongesteld aan de Ursulinenweg in
Maastricht, vlakbij de kerk van Sint Pieter. Het werk is tijdens de uren van
daglicht goed te zien.
Les oreilles du peuple ofwel de oren van
het volk. Het is een werk geïnspireerd op de Personnages à longues oreilles
(personages met lange oren) uit het Carnaval der Dieren. Le Carnaval des Animaux
is een compositie van de Franse componist Camille Saint-Saëns uit
1886. Saint-Saëns beeldt in de compositie een aantal dieren uit. Het zijn de
karakteristieke eigenschappen van de dieren die, een beetje satirisch maar soms
ook zeer treffend, weergegeven worden. Ik heb me nooit aan de indruk kunnen
onttrekken dat hij geen dieren maar mensen in zijn hoofd had, die hem
inspireerden tijdens de compositie van het stuk. Een beetje als een fabel.
Hoe het ook zij, de
konijnenoren zijn gespitst en zien onhoorbaar verder dan het strakke kader. Ze
accepteren dan ook zonder problemen nieuwe maatjes op hun vensterbank.
Januari: derde sneeuwdeken.
Ruth de Kanter trok er met haar kameraad op uit
Onze correspondent
te St. Pieter Aldo Haan legde met zijn scherpe blik weer mooie tafereeltjes vast
te St. Pieter bij nacht, schemer en overdag
St. Pieter is wederom bedekt met een kamerbreedtapijt van sneeuw. Dhr. Lou Dello
maakte de foto's en uw webmaster onderstaande wintercollage
Kerstgevoel
"halen" te St. Pieter
Zondag 27 december zingt het Mestreechs
Gelegenheidskoer op Sint Pieter. Ze starten om 14.30 uur bij de kerk Boven. Dan
bij de Lourdesgrot, vervolgens bij het kapelletje op Slavante en eindigen in de
kiosk van het Buitengoed Slavante. Tussen de liedjes door draagt Miets Morreau
kerstverhalen voor geschreven door Pol Brouns. Deelname is gratis maar een
vrijwillige bijdrage is welkom.
Foto's
van de kerstwandeling van zondagmiddag 27 december 2009. Het was
koud, maar ondanks dat toch zeer sfeervol. Ongeveer 50 mensen liepen
met de zangers van het Gelegenheidskoer mee van de kerk van Sint
Pieter op de Berg naar de Lourdesgrot. Vandaaruit liepen wij naar de
Sint Antoniuskapel van Wamsteeker en als laatste het warme
Buitengoed Slavante. Op iedere plaats zong het Gelegenheidskoer 2
Maastrichtse kerstliedjes en vertelde Miets een kerstverhaal van Pol
Brounts:
Als "Stichtingshond" Pieke heb ik het niet
gemakkelijk in deze periode van het jaar. Je wordt zo maar een sneeuwstorm
ingesleurd. Versteende beelden hebben blijkbaar geen last van de kou en op het
kerkhof zie ik niet zo veel wat warmte uitstraalt, alhoewel ik soms nog de
warmte van de verdwenen mensen denk te voelen. Volwassenen tweevoeters
duwen achter houten geraamtes en trekken aan hun welpen; maar waar naar toe?
Boerderijen lijken te vervagen in de horizon. Gelukkig waren deze beelden
hondendroombeelden en is een mensenstoel en knuffel mijn rijkdom.
Ook een museum raakt vol! Daarom zijn de talrijke
activiteiten van 2009 naar het archief
verplaatst. De rubrieken Wie Wat Waar en Foto van de maand komen niet terug in
afzonderlijke items maar vindt U in 2010 terug onder actueel.
Uw webmaster Breur Henket.